Wat aan alles voorafging:

Tot op 26 september 1509 de Cosmas- en Damianusvloed 

(25 sep 1509 – 26 sep 1509) de Dollard flink vergrootte, was het grondgebied waarop oost-Groningen gebouwd werd, een groot moeras.

Het Bourtangermoeras (ook: Bourtangerveen; Duits: Bourtanger Moor) was een groot hoogveengebied in Oost-Drenthe, Oost-Groningen en Emsland (Duitsland).

(zie kaartje)

Ontstaan en inpoldering van de Dollard

Onstaan van de Vesting